Prekursor |
![]() |
Dziś to osoba, która przeciera szlaki w różnych dziedzinach, to osoba, która jako pierwsza robi coś, co później staje się powszechne. A w starożytnym Rzymie nazywano tak niewolnika, który biegł przed powozem lub lektyką swojego pana. |
Skąd się wzięło powiedzenie "słono za coś płacić"? |
Sól od zawsze była ważnym surowcem - w średniowieczu zwana nawet "białym złotem", często służyła także za środek płatniczy. Wypłatę w postaci soli dostawali niekiedy rzymscy żołnierze. Niegdyś w Polsce sąd wymierzał grzywny liczone w kruszcach soli. |
Bogaty jak Krezus |
![]() |
Krezus był królem Lidii krainy w starożytności leżącej na zachodzie Azji Mniejszej. Zgromadził on niezmierzone skarby zdobyte podczas podbojów i z danin, które musiały płacić mu podbite kraje. Stał się synonim bogacza. |
Cesarskie cięcie nie takie cesarskie |
![]() |
Nazwa pochodzi z łac. caedere = ciąć, zabieg znany był już w Starożytnym Rzymie, gdzie prawo nakazywało wyciągnięcie przed pogrzebem, płodu ze zmarłej ciężarnej. Później chyba przez zbieżność nazwy uważano, że przyszedl tak na świat Juliusz Cezar. |
Diomedowa zamiana |
To taka, z której korzyść przypada tylko jednej stronie. Diomedes i Glaukos zamiast się pojedynkować, postanowili zamienić się zbrojami; gorzej na tym wyszedł Glaukos, który za swoją złotą, wartościową zbroję dostał wielokroć mniej cenną, spiżową. |
Hospicjum |
![]() |
Hospicjum to z łaciny dosłownie "gościnność" i w starożytności był to obowiązek w stosunku do obcokrajowców, którym należało udzielić gościny i pełnej opieki. Osoba gościa była uświęcona, a jego patronem był sam Zeus. |
Ile to właściwie ten "łut" szczęścia? |
![]() |
Łut to jednostka wagi używana do początku XX w. W Polsce łut to ok. 13 gramów, czyli niewiele. W czasach, gdy srebra używano do bicia monet łut był także powszechnie używaną jednostką miary próby srebra - im więcej łutów tym większa wartość monety. |
Kim jest trusia i dlaczego siedzi cicho? |
W staropolszczyźnie wyrazem "trusia" pieszczotliwie określano królika, który w porównaniu do innych zwierząt domowych charakteryzuje się cichym, niemal bezgłośnym sposobem bycia. Siedzieć w trusi sposób znaczy bardzo dyskretnie, wręcz niezauważalnie. |
Największa wieś na świecie |
![]() |
Gdy podróżnik Jacques Cartier dotarł do północnej części Ameryki zapytał mieszkających tam Irokezów, jak się nazwya miejsce, w którym się znajduje. Oni sądząc, że pyta o ich wioskę odpowiedzieli "Kanada" - co w ich języku oznacza "wieś, osada". |
Nie kracz nie kracz, bo wykraczesz |
![]() |
Wiadomość o zdradzie greckiego Apolla przez królewnę Koronis wykrakał mu kruk. Apollo zabił niewierną kochankę, lecz potem żałował swojego czynu, a winę za niego zrzucił na donosiciela. Od tej pory krucze krakanie jest synonimem złej wróżby. |
Nomen Omen |
![]() |
W starożytności nie było nazwisk rodowych, a dzieciom nadawano dowolne imiona, głównie takie, które miały przynieść im szczęście. Stąd każdego imię (Nomen) wyznaczało jego los (Omen). |
Przekroczyć Rubikon |
![]() |
Oznacza podjąć nieodwracalną decyzję. Rzymski Senat wyznaczył na rzece Rubikon granicę, której Cezar nie mógł przekroczyć ze swoimi legionami. Jednak Cezar przekroczył ją w 49 roku p.n.e., rozpoczynając tym samym wojnę domową z Gnejuszem Pompejuszem. |
Strona 9 z 48