Giordano Bruno
+ 17 lutego 1600
Wielkich ludzi tworzą wielkie zadania. Wielkich myślicieli – wielkie problemy. Budzących podziw olbrzymów Odrodzenia zawdzięczamy wielkim zadaniom, które postawiła przed nimi historia…
Giordano Nolano A’ I’ Principi de L’Universo
Giordano Bruno do początku Wszechświata
Podąż do gwiazd Tytanie, co od dni początku
Trzymasz się skąpanej letejską falą Ziemi.
Błądzące gwiazdy, patrzcie, jako w krąg podwójny
Wkroczę, jeżeli wy mi wskażecie tę drogę.
Niechajże sny podwójne dadzą zluźnić bramy,
Podążę śpiesznie poprzez próżnię waszych przemian:
To, co czas skąpy długo zatrzymał w ukryciu,
Niech wolno będzie z gęstych wydobyć ciemności.
Słaby umysł przeszkadza wykończyć twe dzieło:
Czy godzi się niegodny wiek tak obdarować?
Chociaż fala zasnuwa cieniami ten świat,
Do jasnego Jowisza wznieś, Olimpie, szczyt!
Wszechświat
Al Tempo
Do czasu
Powolny i równie chyży starcze: zamykasz, otwierasz.
Czyliż cię nazwie kto dobrym, czy złym?
Hojnyś, a równie skąpy: co dajesz, zabierasz,
Ty, który byłeś ojcem, stajesz się zabójcą,
Co z wnętrza twego wyszło, to chowasz głęboko,
Któremu wolno z łona dobyte połykać.
Skoro wszystko, co stworzysz – niszczysz, a więc powiedz,
Czyliż mógłbym cię nazwać dobrym, czyli złym?
Ale kiedy na darmo zamierzasz się ciosem,
Nie wyciągaj tam groźnie ręki z kosą,
Gdzie nie ma żadnych śladów czarnego chaosu,
Ażebyś się nie wydał dobrym ani złym.
Causa, Principio et uno Sempiterno
Przyczyna, początek i wieczne jedno
Przyczyna, początek i ty, wieczne jedno,
Z którego życie, byt i ruch wypływa,
Które się wzwyż i wszerz, i w głąb rozlewa,
Skąd się niebo i ziemia, i otchłanie rodzą!
Zmysłem, rozumem i duchem przenikam
Twą nieskończoność, co liczbą nie zmierzy,
Gdzie wszędzie środek, a nie ma obwodu;
W twej istocie i własną istotę zawieram!
Choć się szał ślepy z czasów nędzą złączy,
A głucha wściekłość z serca okrucieństwem,
I chuć nieczuła z brzydotą zazdrości.
Nie sprawią nic, powietrze się nie ściemni,
Bo im na przekór błyszczy me otwarte oko
I świeci nadal moje piękne słońce!
Tłum. St. Ciesielska Borkowska